
درآمد
کتاب صوتی/گویا، متن کتابی است که توسط یک یا چند گوینده خوانده و یا بهصورت نمایشنامه بازی میشود و بهصورت فایل صوتی در میآید. کتاب گویا ممکن است با موسیقی یا افکتهای صدایی همراه باشد. گاهی اوقات نویسنده با صدای خودش کتاب را میخواند و گاهی گویندگان حرفهای این کار را انجام میدهند. کتابهایی که با هدف نیاز نابینایان ارایه شد اما با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی از یک سو و گرفتاریهای زندگی بشری از سوی دیگر، ترویج این کتابها افزایش یافت.
پیشینه کتاب گویا در جهان به سال 1931 میلادی برمیگردد که کنگره آمریکا، برنامه کتاب سخنگو را در دستور کار قرار داد. این پروژه که «کتاب برای نابینایان» نام داشت، در ابتدا در راستای کمک به نابینایان برای مطالعه صورت گرفت. بنیاد نابینایان اولینبار کتاب سخنگو را در سال 1932 تولید کرد و سال بعد برای اولین بار تولید انبوه کتاب سخنگو آغاز گشت.
با پدید آمدن سیدی، توسعه اینترنت، تکنولوژیهای ارتباطی، فرمتهای جدید فشرده صوتی و دستگاههای پخش صوتی MP3 که به راحتی قابل حمل هستند، محبوبیت کتابهای سخنگو به شکل شگفتانگیزی رو به افزایش گذارد. این رشد با دسترسی به خدمات دانلود کتابهای گویا در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی شدت یافت.
مزایای استفاده از کتاب گویا
استفاده از کتاب گویا مزایای بسیاری دارد؛ از جمله:
1. استفاده بهینه از زمانهای غیر کارآمد
گوش دادن به کتاب صوتی لذتبخش است، اما برتر از آن این که میتوان با استفاده از آن زمانهایی را که به طور عادی از دست رفته محسوب میشوند، به بهترین زمان برای مطالعه تبدیل کرد. افرادی که در طول روز، زمان زیادی را صرف رفت و آمد به محل کار خود میکنند، از طرفداران پر و پا قرص کتاب سخنگو هستند. گوش کردن به کتاب گویا به آنها کمک میکند در طول مسیر کمتر استرس داشته باشند و زمان برایشان سریعتر بگذرد و از همه مهمتر این که کتابهای دلخواه خود را نیز مطالعه کرده باشند.
اگر خواندن را دوست دارید، اما آن قدر مشغول کارهای دیگر هستید که به کتاب خواندن نمیرسید، گوش کردن به کتابهای صوتی راهی ویژه و فوقالعاده برای پر کردن بسیاری از زمانهای غیر مولد است که عموماً همه ما در طول روز چند ساعتی از آن را داریم. هنگام تردد با وسیله نقلیه، ورزش، انجام کارهای شخصی، نظافت و... از جمله این زمانهاست. با کتاب سخنگو برخلاف کتاب مکتوب/سنتی، فرد میتواند هنگام انجام کارهای دیگر نیز به یادگیری بپردازد؛ کارهایی که نیاز به فکر و توجه چندانی ندارند.
2. استفاده در آموزش
کتاب سخنگو برای اهداف آموزشی نیز مورد استفاده قرار میگیرد و ابزاری ارزشمند برای یادگیری محسوب میشود؛ مانند یادگیری زبانهای خارجی، شکل صحیح تلفظ کلمات و اصطلاحات غامض علمی، و... .
3. استفاده سالمندان، بیماران، معلولان، به ویژه نابینایان و یا بیسوادان
کتاب گویا برای استفاده این دسته از افراد، فوقالعاده است. افرادی که به هر دلیلی از توانایها و یا فعالیتهای معمول محروم هستند، با گوش دادن به کتاب سخنگو، میتوانند بخش زیادی از اوقات خود را به بهترین شکل پر کنند و از آن لذت ببرند و یا از خدمات آموزشی آن بهرهمند شوند.
کتاب گویا به ویژه برای نابینایان و کسانی که اختلال بینایی دارند، یک موهبت محسوب میشود. کتاب گویا به آنها این امکان را میدهد تا دانش و معلومات خود را افزایش دهند، و زندگیشان را از جهت شخصی و حرفهای غنیتر کنند.
4. ایجاد علاقه به کتاب در نوآموزان و یا کودکان
مهمترین مهارتی که یک نوآموز میتواند کسب کند، مهارت خواندن است. کتاب گویا میتواند به راحتی آنها را برای زبان آموزی تحریک و تشویق کند و عشق به یادگیری را در آنها افزایش دهد. آنها میتوانند همزمان که به کتاب نگاه میکنند، به قصه گوش دهند و دایره لغات و مهارتهای ارتباطیشان را افزایش دهند.
انتخاب کتاب گویا امتیازات زیادی برای مطالعه آسانتر و در نتیجه علمافزایی بیشتر دارد. مواردی که ذکر شد، کافی است تا استادان محترم را تشویق به کشف دنیای جدیدی کند.
پایگاههای کتاب صوتی:
این سایتها اغلب حاوی کتابهای صوتی رایگان میباشند، اما در بین آنها سایتهایی است که با پرداخت مبلغی میتوان کتاب مورد نظر را دانلود نمود:
1. «ایران صدا» کتاب صوتی: www.iranseda.ir/HomeAudiobook
2. «آوانامه» مرجع تخصصی تولید و نشر کتابهای گویا:www.avanameh.com
3. کتابخانه صوتی «طنین ایرانی»: www.audiobook.irebooks.com
4. پایگاه تخصصی دانلود و اشتراکگذاری کتاب (بوکیها): www.bookiha.ir
5. «کتابخانه صوتی تبیان»: www.sound.tebyan.net
6. «کتابهای فارسی»: www.farsibooks.ir/audio-book:
7. «نوین کتاب» گویا: www.novinketab.com
8. «نوار» (مرکز خرید و دانلود کتاب صوتی فارسی): www.navaar.ir
9. «گویا کتاب» (بوستان کتاب برای نابینایان): www.gooyaketab.ir
10. «کتابهای صوتی»: www.audiolib.ir؛
11. «کتاب آوا»: www.ketabava.com
12. کتاب صوتی انگلیسی: www.book2fun.ir
و...
در اینجا به عنوان نمونه برخی از کتابهای موجود در سایت «کتابهای صوتی» www.audiolib.ir و سایت تبیان که میتواند مورد استفاده اساتید فرهیخته معارف باشد معرفی مینماییم:
نمونه کتابهای صوتی دینی- معارفی
قرآن فارسی، ترجمه فولادوند؛ قرآن منظوم به فارسی، امید مجد؛ قرآن ترجمه استاد بختیاری نژاد؛ صحیفه سجادیه، امام سجاد(ع)؛ قصههای قرآن؛ نهجالبلاغه امام علی(ع)، ترجمه فارسی علامه محمدتقی جعفری؛ احکام(رساله عملیه)؛ چهل حدیث امام خمینی(ره)؛ آیینه جمال، امام خمینی(ره) مجموعه نامههای عرفانی حضرت امام خمینی(ره)؛ جهاد اکبر، امام خمینی(ره)؛ عدل الهی استاد مرتضی مطهری؛ داستان راستان، جلد اول و دوم، استاد مرتضی مطهری؛ تفسیر قرآن، استاد مرتضی مطهری؛ ماتریالیسم در ایران، استاد مرتضی مطهری؛ سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی؛ مناجاتنامه، خواجه عبدالله انصاری؛ کیمیای محبت، محمد محمدی ری شهری؛ دعای عرفه، امام حسین(ع)، ترجمه فارسی؛ دعای جوشن کبیر، ترجمه فارسی؛ مبانی عرفان، تصوف و ادب پارسی، دکتر محمد حسن حائری؛ خانه آخرت محمد حسن مویدی؛ آبشوران علیاشرف درویشیان؛ تذکره شهدای کربلا، شهدای بنیهاشم دکتر غلامرضا رحمدل؛ خانه آخرت، محمد حسن مویدی؛ امپراطوری ایران، دان ناردو؛ کعبهام، سعید روحافزا؛ صفیر عرش، محمود حقیقی؛ خسی در میقات، جلال آل احمد؛ دعای کمیل، ترجمه فارسی؛ مقالات بازرگان؛ راه پاک، بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان؛ عوارف المعارف، شیخ شهاب الدین سهروردی؛ دنیای سوفی، یوستین گردر؛ رابطه، استاد محمد جعفر مصفا؛ برای آن به سوی تو میآیم …، جی پی واسوانی؛ گاتها یا سرودهای آسمانی زرتشت، موبد فیروز آذرگشسب؛ انجیلهای صوتی چهارگانه عهد جدید؛ مزامیر داوود(ع)؛ خوبی خدا، مارگی کمپه؛ با خالق هستی، جی پی واسوانی؛ مهدی(عج) در قرآن، رضا فیروز؛ سرشت انسان، پژوهشی در خداشناسی فطری، دکتر علی شیروانی؛ آموزش حج ؛ ارزش میراث صوفیه؛ اصول فلسفه، روش رئالیسم؛ المراقبات؛و...
نمونههای کتب صوتی تاریخی
امیر کبیر در گذر زمان، سعید قانعی؛ سردار جنگل، ابراهیم فخرایی؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم، علامه طباطبایی؛ تذکره الاولیاء، شیخ فرید الدین عطار نیشابوری؛ عبادت عاشقانه، کریم محمود حقیقی؛ کشف الاسرار، خواجه عبدالله انصاری؛ عقل سرخ، شیخ شهابالدین سهروردی؛ ارزش میراث صوفیه، دکتر عبدالحسین زرین کوب؛ بحر در کوزه، دکتر عبدالحسین زرین کوب؛ امپراطوری کوروش بزرگ و جانشینان او، دکتر عبدالحسین زرین کوب؛ تفتیش عقاید، دبورا بکراش؛ خاطرات ارتشبد فردوست؛ اسپارتاکوس، حسین ایزدی؛ پدر بزرگ من بازرگان، نازنین بنی اسدی؛ جنگهای صلیبی، تیموتی لوی بیتل؛ به اصفهان رو، گروه فرهنگی مهرگان پارس؛ روزها، محمدعلی اسلامی ندوشن؛ شناخت اساطیر ایران، جان هینلز؛ تاریخ جامع ادیان، جان بی ناس؛ پدر خواندهای برای تاریخ، فرشید ابراهیمی؛ فروهر و نگارههای آن، آناهید خزیر؛ خواجه تاجدار، جان گور؛ گاتها یا سرودهای آسمانی زرتشت، موبد فیروز آذرگشسب؛ کوروش کبیر، آلبرت شاندور؛ هزار اتفاق میافتد، ناصر پورپیرار؛ نوروز و آیینهای نوروزی؛ اعلامیه جهانی حقوق بشر، سازمان ملل؛ گلهای معرفت، اریک امانوئل اشمیت؛ پیر بلخ، محمد جعفر مصفا؛ دمیان، هرمان هسه؛ شعله طور، عبدالحسین زرین کوب؛ مولای درز فلسفه، رضا عطار پور؛ سیذارتا، هرمان هسه؛ پیامبر، جبران خلیل جبران؛ هله! محمد جعفر مصفا... .
نمونههای کتابهای صوتی اشعار و ادبیات
دیوان حافظ؛ مثنوی معنوی مولوی؛ گلستان سعدی؛ بوستان سعدی؛ شاهنامه فردوسی؛ داستانهای شاهنامه، محمد حسن شیرازی؛ کشف الاسرار، خواجه عبدالله انصاری؛ اشعار خیام؛ گلشن راز، شیخ محمود شبستری؛ پله پله تا ملاقات خدا، دکتر عبدالحسین زرین کوب؛ حجم سبز، سهراب سپهری؛ گزیده غزلیات شمس تبریز، مولوی؛ زمزمهها، محمدرضا شفیعی کدکنی؛ مولانا؛ گزیده اشعار در کوچه باغهای نیشابور، محمد رضا شفیعی کدکنی؛ صدای پای آب، سهراب سپهری؛ بیبال پریدن، قیصر امین پور؛ مائدههای زمینی، آندره ژید؛ نگاهت کودتا میکند در من، ونوشه اندرخور؛ پیر بلخ، محمد جعفر مصفا؛ دستان و سیمرغ، بازنویسی بهنام بزرگمهر؛ چهل نامه کوتاه به همسرم، نادر ابراهیمی؛ سگها و گرگها، مهدی اخوان ثالث (م.امید)؛ شرح و تفسیر تعدادی از غزلهای حافظ، زنده یاد دکتر محمد جعفر محجوب؛ سعدی، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر؛ کتاب تذکرة الاولیاء؛ و... .
استادان محترم میتوانند جهت دریافت جدیدترین کتابهای صوتی، در کانالهای شبکههای اجتماعی تلگرامی آن سایتها عضو شوند.